Rządowe „tarcze antykryzysowe” umożliwiły pracodawcom rozpoczęcie negocjacji porozumień obniżających wynagrodzenia i pogarszających warunki pracy. W wielu zakładach pracy – zwłaszcza tam, gdzie nie działały związki zawodowe – porozumienia te przerzuciły koszty kryzysu na szeregowych pracowników. Tam, gdzie działają związki pracodawcy zobligowani byli do negocjacji, a związki mogły wpływać na porozumienie poprzez mobilizowanie załogi, organizowanie nacisku na pracodawcę czy nagłaśnianie problemu w mediach.

Ostatnie tygodnie pandemii koronawirusa ujawniają, dzięki komu nasze społeczeństwo może przetrwać. To pracujący w logistyce, ochronie zdrowia, handlu, poczcie i w innych branżach ratują Polskę przed zapaścią. Równocześnie kierownicy przedsiębiorstw, właściciele, finansiści i politycy izolują się w swoich domach. Mogą sobie na to pozwolić, gdyż podstawowe środki utrzymania wciąż są wytwarzane i dostarczane przez armię pracowników, którzy niejednokrotnie są zatrudnieni za najniższe płace i w najgorszych warunkach. Obecnie, dodatkowo narażają się na chorobę i utratę życia. Od dekad elity pomniejszają znaczenie pracowników dla funkcjonowania społeczeństwa. Kiedy domagamy się zabezpieczeń socjalnych i wyższych płac, słyszymy, że sami mamy zadbać o siebie. Dziś elity wmawiają nam jednak, że to my musimy pracować i zadbać o ich dobrostan i że bez nas ten kraj stanie.

Ogłoszony przez rząd plan nowelizacji tzw. „specustawy” przeciwdziałającej epidemii koronawirusa przedstawiony został jako „tarcza” mająca chronić społeczeństwo przed głębokim kryzysem ekonomicznym i społecznym. Tymczasem projekt ten przypomina raczej najostrzejsze polityki „zaciskania pasa” pracowników i pracownic znane nam z kryzysów w latach 2001-2004 i 2009-2013: hojne wsparcie otrzymują pracodawcy, a pracująca większość społeczeństwo ochraniać ma biznes przez obniżki płac i dłuższy czas pracy.

Komisja Krajowa Inicjatywy Pracowniczej przyjęła stanowisko krytycznie odnoszące się do rządowego planu tzw. "tarczy antykryzysowej". Jak można przeczytać w dokumencie: "Wiele propozycji zawartych w „tarczy” doprowadzi do obniżenia wynagrodzeń, osłabienia związków zawodowych i jeszcze większego podporządkowania pracowników i pracownic pracodawcom." KK krytykuje także m.in.: zbyt niską pomoc dla osób zatrudnionych na umowach śmieciowych, brak uwzględnienia w "tarczy" sytuacji osób bezrobotnych, pozbawionych ubezpieczenia zdrowotnego oraz emerytów i emerytek , a także plany uelastycznienia czasu pracy.

Alternatywą dla rządowych planów jest 10 postulatów, wśród których znalazły się żądania: czasowego zamknięcia zakładów pracy, których działalność nie jest niezbędna w okresie epidemii i wypłacenia ich pracownikom i pracownicom 100% wynagrodzenia, gwarantowany dochód dla osób pozbawionych pracy i powszechne prawo do opieki zdrowotnej, podwyższenie zasiłków dla bezrobotnych oraz wydłużenie czasu ich wypłacania, likwidacji umów śmieciowych, zamrożenia czynszów i opłat za mieszkanie, wstrzymania eksmisji oraz zapewnienia wszystkim darmowego dostępu do podstawowych mediów (prąd, gaz, bieżąca woda, ogrzewanie).

Stanowisko kończy się wezwaniem, aby koszty polityki antykryzysowej nie zostały przerzucone na pracowników i pracownice. Komisja Krajowa przypomina, że "przez ostatnie 30 lat pracodawcy przechwytywali ponad połowę wytwarzanego przez gospodarkę bogactwa w formie zysków" i wskazuje, że "pieniądze na wszystkie wydatki związane z kryzysem można znaleźć w kieszeniach szefów, osób najbogatszych, prezesów i bankierów".

[przeczytaj całe stanowisko]

Stanowisko Komisji Krajowej OZZ Inicjatywa Pracownicza wobec rządowej „tarczy antykryzysowej”

Inicjatywa Pracownicza krytycznie ocenia przedstawiony przez rząd plan „tarczy antykryzysowej”. Zarówno kwota przeznaczona na pomoc, jak i proponowane rozwiązania, są dalece niewystarczające lub wręcz nietrafione. Wiele propozycji zawartych w „tarczy” doprowadzi do obniżenia wynagrodzeń, osłabienia związków zawodowych i jeszcze większego podporządkowania pracowników i pracownic pracodawcom. Kategorycznie przeciwstawiamy się jakimkolwiek obniżkom płac, które są formą przerzucania na pracowników i pracownice kosztów kryzysu wywołanego epidemią koronawirusa.

W numerze:

Od redakcji

Z ŻYCIA ZWIĄZKU:

- Dziesiąta rocznica śmierci Marcela Szarego

- Zaproszenie do współpracy w ramach Zjednoczenia Niezależnych Związków Zawodowych

- Walka o pracowników lokalnych kolei

- Polityczna karuzela to wyzwanie dla związków w publicznej administracji

- Komisja w Danfossie podsumowuje rok

- Głos załogi jest dla nas najważniejszy – wywiad z komisją w Avon Distribution

- 16 miesięcy czekają na wypłatę. Prokuratura i sąd nie widzą problemu

- Zmiany w warszawskiej kulturze

ZJAZD ROBOCZY - MATERIAŁY

- Główne problemy związane z czasem pracy w Polsce

- Spory zbiorowe i prawo do strajku

- Koordynowanie działań IP na poziomie branżowym i terytorialnym

- Biuro związku i funkcje w Komisji Krajowej

PRAWO:

- Wielkie zwycięstwo przed Sądem Najwyższym

ZE ŚWIATA PRACY:

- Protesty w pomocy społecznej – niskie płace, duża odpowiedzialność i zwalczanie związków zawodowych

ZAGRANICA:

- Makronizm wkrótce się skończy. Związkowcy o strajku generalnym we Francji

OSTATNIA STRONA:

- Co się zmienia w miejscu pracy gdy powstaje organizacja związkowa?

„Brygada cieśli przychodzi do mnie i mówi o tragicznym stanie toalety na budowie z nadzieją, że coś tu wskóram. Biorę telefon, kręcę film i w Internet. Stąd wiem, że kierownicy oglądają moje filmy? Bo dwa dni po takiej publikacji następuje czyszczenie sanitariatów” - mówi Tomasz Klarkowski, operator żurawia wieżowego, który kręci i publikuje filmy na YouTube o warunkach pracy na budowach.

Zobacz kanał Tomasza na Youtube: [LINK]

Wywiad ukazał się w 53 numerze Biuletynu Inicjatywy Pracowniczej.

W dniach 28-29 marca 2020 r. w Warszawie odbędzie się kolejny Zjazd Roboczy Inicjatywy Pracowniczej. Jego hasło przewodnie brzmi: „Jest nas coraz więcej – łączenie walk i inne wyzwania”. W ten sposób zapowiadamy, że głównym tematem obrad będzie dyskusja nad wyzwaniami związanymi z dynamicznym rozwojem naszego związku: tylko w przeciągu bieżącego roku do Inicjatywy Pracowniczej dołączyło 15 nowych komisji, a liczebność związku wzrosła o 1 tys. osób (z 2,5 do 3,5 tys.). Tak szybki przyrost nowych struktur oraz liczby członków i członkiń zmusza nas do podjęcia próby wspólnej odpowiedzi na takie pytania jak: Czy konieczne są zmiany w naszej strukturze organizacyjnej? W jaki sposób możemy budować codzienną, praktyczną solidarność i współpracę pomiędzy bardzo różnymi komisjami? Jakie problemy, tematy i postulaty mogą być polem wspólnych działań związku na poziomie ogólnopolskim? W jaki sposób powinniśmy radzić sobie z sytuacjami konfliktowymi?

23 listopada (sobota) w Muzeum Sztuki Nowoczesnej (ul. Pańska 3, sala na I piętrze) w Warszawie odbędzie się Związkowa debata o czasie pracy, organizowana pod hasłem: "Od konfliktów w zakładach pracy do działań ogólnopolskich".

Komisja Inicjatywy Pracowniczej działająca w poznańskich zakładach Volkswagena przygotowała ulotkę w związku z planowanymi przez firmę zwolnieniami, których przyczyną jest automatyzacja procesu produkcji. Poniżej publikujemy jej treść. Ulotka będzie w najbliższym czasie rozdawana wśród pracowników VW.

W czwartek 12 września pod budynkiem Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej odbyła się konferencja prasowa Warszawskiej Międzyzakładowej Komisji Budowlanej poświęcona kwestiom BHP w branży budowlanej. Podczas konferencji zaprezentowano działania, jakie w zakresie BHP podejmą w najbliższym czasie komisje budowlane OZZ IP (poza komisją warszawską, także Małopolska Komisja Operatorów Żurawi Wieżowych).

W tym roku do Inicjatywy Pracowniczej dołączyły dwie komisje zrzeszające osoby pracujące w branży usług dla biznesu – w polskich oddziałach międzynarodowych korporacji Accenture i Medtronic zlokalizowanych w Warszawie. Aby lepiej poznać specyfikę tej branży oraz problemy jakie dotykają zatrudnione tam osoby, przeprowadziliśmy wywiad z Michałem i Dominikiem z Komisji Zakładowej w Accenture (KZA) oraz Mateuszem z Komisji Zakładowej w Medtronic (KZM).

Wywiad ukazał się w 52 numerze Biuletynu Inicjatywy Pracowniczej.

W czwartek 12 września o godz. 16:00 pod Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (ul. Nowogrodzka 1/3/5) odbędzie się konferencja prasowa Warszawskiej Międzyzakładowej Komisji Budowlanej OZZ IP. Podczas konferencji zostaną przedstawione informacje o głównych problemach związanych z przestrzeganiem przepisów BHP na budowach oraz planowane działania Komisji zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa w branży budowlanej.

21 lipca odbył się w Warszawie, na terenie szkoły przy ul. Sierakowskiego 9, Festyn Budowlany współorganizowany przez OZZ Inicjatywa Pracownicza. Była to już druga impreza z cyklu zainaugurowanego Festynem z 23 września ub. r. (zorganizowanym z inicjatywy nieformalnego Stowarzyszenia Żelbet przy współpracy z ZZ Budowlani i OZZ IP). Tym razem inicjatywa wyszła od świeżo powołanej Warszawskiej Międzyzakładowej Komisji Budowlanej OZZ IP, zrzeszającej operatorów żurawi, cieśli szalunkowych i zbrojarzy. Drugim współorganizatorem była Partia Razem. Festyn prowadzili: zbrojarz Kacper Kwiatkowski (Partia Razem) i operator żurawia Florian Nowicki (WMKB OZZ IP).

Specjalnym gościem tegorocznego Festynu był Tomasz Klarkowski (ps. Einar Thordwaldsen), operator żurawia z Bydgoszczy, autor dostępnych na Youtube filmów piętnujących skandaliczne warunki pracy w budownictwie (i poza nim), i wzywających pracowników budownictwa (i innych branż) do organizowania się w związki zawodowe.

W trakcie Festynu ekipa filmowa OZZ IP nagrywała rozmowy z pracownikami budowlanymi, które zostaną wykorzystane w powstającym filmie o warunkach pracy w budownictwie.

Uczestnicy i uczestniczki Festynu zrobili sobie grupowe zdjęcie z plakatami zawierającymi hasła solidarności z załogą Amazona, gdzie trwa obecnie referendum strajkowe.

Główną atrakcją Festynu był turniej piłkarski, w którym starły się ze sobą następujące drużyny:
- PROMONTE - drużyna cieśli szalunkowych (polskich i ukraińskich) z firmy Promonte, pod wodzą kapitana Adriana Mazurowskiego, członka prezydium WMKB OZZ IP.
- EKIPA Z ŻABKI - drużyna zorganizowana przez cieślę Mateusza Dąbkowskiego (który w poprzedniej edycji zdobył tytuł najlepszego bramkarza turnieju)
- BEZWZGLĘDNE PIERNIKI BUDOWLANE - drużyna cieśli i operatorów, pod wodzą Kamila Łubiana i Floriana Nowickiego
- MŁODZIEŻOWKA RAZEM - drużyna złożona z młodych sympatyków Partii Razem

Turniej wygrała drużyna Promonte. W decydującym meczu Promonte pokonało Ekipę z Żabki 2-1. W spotkaniu na szczycie przez długi czas utrzymywał się wynik remisowy 1-1, dający mistrzostwo Ekipie z Żabki. W ostatnich minutach spotkania kibice Promonte głośnym dopingiem uskrzydlili swoich ulubieńców. Na rezultaty nie trzeba było długo czekać. Po dośrodkowaniu Wasyla Leniwa (zdobywcy pierwszej bramki dla Promonte w tym meczu) Nazar Bartoszewski rozstrzygnął wynik spotkania i całego turnieju. Triumfatorzy z Promonte otrzymali pamiątkowy puchar, a wszystkie drużyny z pierwszej trójki komplety medali.

Wyniki wszystkich spotkań:
Razem - Promonte: 4-4
Ekipa z Żabki - Bezwzględne Pierniki Budowlane: 6-4
Ekipa z Żabki - Razem: 12-2
Bezwzględne Pierniki Budowlane - Promonte: 3-5
Bezwzględne Pierniki Budowlane - Razem: 4-3
Ekipa z Żabki - Promonte: 2-1

Tabela końcowa:
1. Promonte 7 pkt
2. Ekipa z Żabki 6 pkt
3. Bezwzględne Pierniki Budowlane 3 pkt
4. Młodzieżówka Razem 1 pkt

W przerwach między meczami odbywały się gry ciesielskie i zbrojarskie dla nie-budowlańców. W konkurencji ciesielskiej chodziło o prawidłowe połączenie dwóch blatów szalunkowych zamkiem, przy pomocy młotka ciesielskiego. Jednym z uczestników tej niełatwej konkurencji był Adrian Zandberg, który uporał się z zadaniem. W konkurencji zbrojarskiej chodziło o przejście (bez wywrotki) po górnej siatce zbrojenia stropu, wspierającej się na kobyłkach. Utrudnienie polegało na tym, że trzeba było tego dokonać w damskich butach na obcasie. Z zadaniem poradzili sobie: Magda Biejert i Łukasz Ornot.

W trakcie Festynu funkcjonował m.in. namiot OZZ IP, przy którym można było uzyskać materiały różnych komisji IP, a także zapisać się do nowej Komisji Budowlanej.

Festyn miał charakter rodzinny. Dla dzieci przygotowano kącik zabaw dziecięcych.

Rozmowa z Nazarem Bartoszewskim, zdobywcą bramki, która rozstrzygnęła losy turnieju

Co czułeś, gdy strzeliłeś bramkę, która zadecydowała o zwycięstwie Promonte w całym turnieju?
Wrażenie było niesamowite. Poczułem, że pierwsze miejsce, o które tak walczyliśmy, mamy już w kieszeni. Zrozumiałem, że do końca drugiej połowy musimy się tylko bronić. Tak zrobiliśmy, i wygraliśmy. Było ciężko, ale się udało i wygraliśmy 2-1.

W twojej drużynie grał twój tata Igor, i wujek Wasyl. Czy rodzina na boisku pomaga czy przeszkadza?
Rodzina bardzo mi pomogła w tym turnieju. Czułem spokój wiedząc, że na boisku jest ojciec i wujek.

Jak oceniasz poziom innych drużyn? Który mecz był dla was najtrudniejszy?
Każdy mecz był dla nas trudny. Każda drużyna miała swój styl gry. Najtrudniejszy był ostatni mecz.

Drużyna Promonte nie jest najlepsza kondycyjnie. Podczas turnieju panował straszny upał. Twoi koledzy z drużyny ledwo biegali po boisku. Ale tobie upał chyba nie przeszkadzał?
Kiedy widziałem, że moi koledzy są już zmęczeni i nie dają rady, zrozumiałem, ze muszę grać na sto procent, albo i więcej. Można powiedzieć, że upał mi nie przeszkadzał.

W jakich klubach trenowałeś w Polsce i na Ukrainie?
W Polsce trenowałem w klube FC Viktoria Zerzen, na Ukrainie w wielu klubach, m.in. w FC Vodnyk i FC Lwów.

Co w ogóle porabiasz w Polsce?
Przyjechałem się uczyć. Skończyłem trzy lata liceum w Warszawie, później studia w Białej Podlasce na AWF. Kierunek jest oczywisty: sport, piłka nożna.

Dziękuję za rozmowę.

Powyższą informację Avon zamieścił na swojej stronie. Informacja ta jednak jest w dużej części nieprawdziwa – chyba, że 12 godzinne okresy pracy przy temperaturach przekraczających 30 stopni są dla bezpieczeństwa pracowników. Pracownicy Avon Distribution od 12.06 do 15.06 pracowali tak zwane dwunastki. Potem niedziela była dla chętnych (inaczej całkowicie pracodawca łamałby przepisy). Kolejne trzy dni pracodawca męczył swoich pracowników rozdając im nakazy pracy, oraz groził naganami za niepozostanie w pracy na kolejne dwunastki. Dzień 21.06.2019 przelał już zupełnie czarę goryczy, gdy Avon zażądał od pracowników zmiany kolejnej obecności na nadgodzinach. Niemal wszyscy pracownicy zmiany odmówili i solidarnie wyszli do domu. Wielu pracowników uzasadniało odejście od pracy, poza wyżej wskazanymi powodami, także swoją sytuacją rodzinną. Pracownicy pracując przez wiele dni pod rząd 12 godzin dziennie zaniedbują swoje rodziny. Pracownicy żądają od pracodawcy prawdomówności, przywrócenia im ośmiogodzinnego czasu pracy, który normalnie funkcjonował w poprzednim roku, oraz dobrowolnych godzin nadliczbowych które też funkcjonowały w minionym roku, zamiast nadgodzin narzucanych pod groźbą represji. Jeśli pracodawca nie spełni powyższych postulatów, nie zmniejszy presji i nie poprawi warunków naszej pracy, powinien liczyć się z ryzykiem kolejnych opóźnień w realizacji zamówień. Nasz związek zawodowy rozważa wejście w spór zbiorowy w zakresie warunków pracy w Avon. Zaznaczamy także, że jeśli zajdzie taka konieczność podejmiemy niezbędne kroki prawne w obronie pracowników, którzy w piątek opuścili stanowiska pracy.

Aktualizacja: niemal wszyscy pracownicy drugiej zmiany także odmówili pracy.

Międzyzakładowa Komisja OZZ Inicjatywa Pracownicza przy AVON

Komentarz prawny: 

Prawo pracowników do czasu wolnego od pracy jest jednym z
podstawowych praw socjalnych. Gwarantuje je art. 66 ust. 2 Konstytucji RP. Jest to
także jedna z podstawowych zasad prawa pracy (art. 14 Kodeksu pracy). Na
zasadzie wyjątku od tej zasady pracodawca w szczególnych sytuacjach określonych
w art. 151 § 1 Kodeksu pracy, może organizować pracę w godzinach
nadliczbowych. Dotyczy to wyłącznie prowadzenia akcji ratowniczej oraz
„szczególnych potrzeb pracodawcy”. Wyjątki trzeba interpretować ściśle. Dlatego
nie można „szczególnej potrzebie pracodawcy” nadawać zbyt szerokiego znaczenia.
Pracodawca, który często organizuje pracę w godzinach nadliczbowych
pokazuje, iż nie potrafi organizować pracy sposób zapewniający pełne
wykorzystanie czasu pracy. Jest to tymczasem jeden z jego podstawowych
obowiązków (art. 94 pkt 2 Kodeksu pracy).

Oczywiście pracownik organizując swój czas wolny musi uwzględniać
dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.). Stąd też musi on liczyć się z
wezwaniem pracodawcy do wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych.
Obowiązki wynikające z uczestnictwa we wspólnocie zakładu pracy
powinny być jednak równoważone z innymi zobowiązaniami pracowników.
Wszakże ich życie nie ogranicza się wyłącznie do wykonywania pracy. Mają oni
swoje zobowiązania względem członków rodzin. Czasem nabierają one wymiaru
prawnego jak opieka nad dziećmi czy obowiązki małżeńskie (art. 23 czy art. 128
Kodeksu rodzinnego czy opiekuńczego), innym razem wynikają z zasad współżycia
społecznego. Pracodawca organizując pracę w godzinach nadliczbowych musi brać
to pod uwagę.

Piotr Krzyżaniak
Dział Prawny
OZZ Inicjatywa Pracownicza